“Kış geldi mi işler yavaşlar” derler ama arıcılıkta tam tersi. Arılar çalışmayı bıraksa da senin işin devam eder. Hele ki kış bakımı eksik kalırsa, baharı göremeyen kovanlar bile olur. O yüzden bu yazıyı dikkatli oku. Bu işin şakası yok.”
Kışa Hazırlık Aslında Sonbaharda Başlar
Şimdi şöyle bir şey var: Kış bakımı aslında kışın yapılmaz. Kışa girmeden önce, sonbaharda ne kadar iyi hazırlık yaptıysan, kış o kadar kolay geçer. Mesela ne yapman gerekiyor?
- Kolonide kraliçe var mı yok mu diye iyi bir bak. Yoksa, Kraliçesiz Kovan Nasıl Anlaşılır? yazımız sana yol gösterir.
- Kovanda zayıf koloniler varsa birleştir. Tek başına kış geçiremezler.
- Arılara yeterince bal bırak. Yani bu “ben aldım balı, gerisi Allah kerim” olmaz. Arılar aç kalırsa kışın içinde telef olur.
Arıların Uçuşu Dursa da İçeride Hayat Var
Arılar kışın dışarı çıkmaz ama kovanın içinde, salkım şeklinde toplanıp ısınmaya çalışırlar. Yani sen “hiç ses yok, demek uyuyorlar” gibi düşünme. Aslında içeride hayat devam ediyor.
Kovan içi sıcaklığı 20 derece civarına kadar çıkabiliyor. Bu ısıyı sabit tutabilmek için enerjiye ihtiyaçları var, yani bala!
Kışlık Arı Yemi Ne Olmalı?
Bal yoksa şekerli şurup da verilir ama kışın sıvı şurup verme işini genelde sonbaharda bırakmak gerek. Kışın daha çok katı yem tercih edilir. Mesela arı keki bu iş için birebirdir.
Arı kekini verirken şunu da unutma: İçine protein katkısı da koyabilirsin, özellikle yavru yetiştiriyorlarsa faydalı olur.
Nem En Büyük Düşmandır
Soğuk bir dereceye kadar tolere edilir, ama nem arılar için ölümcüldür. Kovan havalandırması düzgün değilse, içeride nem birikir. Bu da küflenme, mantar, hastalık ve ölümler demek.
Ne Yapabilirsin?
- Kovanın altına hafif eğim ver, su içeride birikmesin.
- Giriş deliğini biraz açık bırak ama cereyan yapmasın.
- Arıların üzerine bez ya da talaş torbası koyarak nemi bir nebze alabilirsin.
Varroa Kontrolü (Yoksa Kışı Unut)
Varroa mücadelesi yıl boyu önemli ama kışa girmeden özellikle bir temizlik yapılmalı. Yoksa arıların bağışıklığı düşer, kışın ortasında “bir sabah baktım, hepsi gitmiş” dersin. Doğal yollar seviyorsan Sirke ile Varroa Mücadelesi yazımız da işine yarayabilir.
Kovanı Nereye Koymalı?
Kışın kovan rüzgâr almayan, güneş gören bir yere konmalı. Yani kuzey yamaçlarına hayır, güney cepheye evet. Ayrıca kovanın altına 5-10 cm kadar yükselti koyarsan hem nemden korunur hem de fare vs. gibi canlılardan uzak tutmuş olursun.
Bu konuda detaylı bilgi için şu yazıya da göz atabilirsin: Arı Kovanı İçin En İyi Yer Neresi?
Ne Sıklıkta Kontrol Etmeli?
Kışın kovana çok dokunma. Arıları rahatsız etmek, salkımı bozabilir, bu da ölüme götürür. Ama arada sırada şöyle kapağı hafifçe kaldırıp bir bak: Yem var mı, koku var mı, nemlenme olmuş mu? Yem eksikse keki ekle geç. “Her hafta kontrol” diye bir şey yok. Ayda bir yeterli olur.
Arı Sessizse, Kovan Hafifse Dikkat!
Hiç ses çıkmıyorsa ve kovan hafifse, işte o zaman dikkat etlemelisin. Ya arı ölmüştür ya da açtır. Hafifçe kovana vur, ses gelirse hayattalar. Ama ses yoksa ya donmuş ya da açlıktan ölmüş olabilir. Bu yüzden keki zamanında koymak çok önemli.
Kışı Atlattın mı, Baharda Koloniler Patlar
Yani bu iş biraz da sabır işi. Kışın çok bir şey yapmıyorsun gibi gözükse de aslında senin tedbirin yazın bal olarak geri dönüyor. Hazırlığını doğru yap, arılara çok yüklenme, yemini eksik etme, nemle mücadele et, varroayı unutma. Gerisi zaten gelir.
